درۆیه‌کی پیرۆز

عمرها در سینه پنهان داشتیم اسرار دلنقطهٔ سر عاقبت بیرون شد از پرگار دلگر مسلمانی رفیقا دیر و زنارت کجاستشهوت آتشگاه جان است و هوا زنار دلآخر ای آیینه جوهر، دیده‌ای بر خود گمارصورت حق چند پوشی در پس زنگار دلاین قدر دریاب کاندر خانهٔ خاطر، ملکنگذرد تا صورت دیو است بر دیوار دلملک آزادی نخواهی یافت واستغنای مالهر دو عالم بندهٔ خود کن به استظهار دلدر نگارستان صورت ترک حظ نفس گیرتا شوی در عالم تحقیق برخوردار دلنی تو را از کار گل امکان همت بیش نیسلبا تو ترسم درنگیرد ماجرای کار دلسعدیا با کر سخن در علم موسیقی خطاستگوش جان باید که معلومش کند اسرار دل درۆیه‌کی پیرۆز...

زووخاوی داخی ڕووخانی قەڵااگرچه در آن روزگار( سالهای دهه چهل شمسی) 30-40 سالی از دوران نبردهای خان خانی پشت سر نهاده شده بود، اما از مواردی که در مجالس شبانه و در هنگام بحث و گفتگو در میان مردم آبادی بالک بدان غالبا اشاراتی می رفت بازگویی جنگهای ویرانگری بود که در میان بیگزاده های مریوان و اورامان روزمره گردیده بود. نزاعهای بی پایانی که با آتش زدن روستاها و مزارع و غارت و چپاول دارایی ها و احشام و اموال یکدیگر و کشت و کشتار و آوارگی همراه بود.... می توان گفت که دوران ناامنی مورد نظر ایشان به سالهای اول سلطنت رضاشاه در ایران مربوط می شد. درگیریهایی که آغاز آن با تجزیه مناطق غربی سرزمین اردلان و انضمام آن به ممالک محروسه حکومت عثمانی به ویژه دامنه غربی کوههای اورامان و مطابق عهدنامه زهاب( 1049) همزمان بوده است. چه در پی این معاهده استقلال نسبی سرزمین اردلان پایان پذیرفت و به صورت یکی از ایالات چهارگانه ایران درآمد. اگرچه کماکان از یک نوع خودگردانی محلی بهره مند بود.در همین اثنا بود که به فرمان شاه صفی و در عهد حکمرانی سلیمان خان اردلان( بانی شهر سنندج در سال 1046 قمری) قلعه های مریوان، حسن آباد، زه لم و پالنگان ویران شد و شهر سنندج پایتخت جدید و آخرینِ اردلانیها گردید که به پایتخت ایران نزدیک تر بوده و کنترل آن برای حکومت مرکزی آسان تر، از آن زمان بود که مردم مریوان، این چنین تخریب قلعه تاریخی خود را نکوهش نمودند: قەڵای مەریوان پاڵم داپێوەقەڵاکەم ڕووخا پاڵ بەم بە کوێوە؟!یعنی: قلعه مریوان تکیه گاه من بودقلعه ام ویران شده به کجا تکیه کنم؟!صص. 27-28به نقل از کتاب مریوان در فراسوی زمان، احمد مدرسی، مریوان: ئه وین، 1400. درۆیه‌کی پیرۆز...

کورد لە کتێبەکەی یۆساڕەنگە لایەنی لاوازی ڤارگاس یۆسا ئەوە بێت، گەلەک شەیدای ڕاکێشانی سەرنجی فلاشی کامێرایە و بە چاوپۆشین لە بیروڕای ئەم و ئەو، هەوڵ دەدات هەمیشە تیشکی لە سەر بێت، ئەوە بۆیە هەندێک بە پیاوی تاووسڕەوتار ناوی دەبەن. لە کاتێکدا زێتر لە سێ میلیۆن کەس، دژی هێرشی ئەمریکا ڕژابوونە سەر شەقامەکانی مەدرید، ئەو ڕاشکاوانە دژ بە هەڵوێستی زۆربەی ڕۆشنبیرانی ئیسپانیا، گوتی: من لەگەڵ ئەو جەنگەدام کە ئەمریکا دژی عێراق هەڵی گیرساندووە. تەنانەت کە ئەمریکا لە ئەپریلی 2003 دا عێراق داگیر دەکات، ئەو لە 25 ی حوزەیرانی هەمان ساڵدا، بە فڕۆکەی سەربازی دەگاتە بەغدا و کتێبێکیش لە بارەی ئەو گەشتەیەوە دەنووسێت.ماریۆ ڤارگاس یۆسا کتێبەکەی ناو دەنێت: ڕۆژانەیادداشت لە عێراقەوە. کە تێیدا بیرەوەرییەکانی لە بارەی ئەو دوانزە ڕۆژە دەگێڕێتەوە کە لە عێراقدا بەسەری دەبات. کتێبەکە لە هەشت بەش پێکدێت. بەشی حەوتەمینی تایبەت دەبێت بە کورد و تێیدا باسی ئەو ستەمانە دەکات کە کورد لە 1975 ەوە تا 1991 لە سایەی بەعسدا تووشی هاتووە. ئیدی هەر لە کاولکردنی گوندەکانی کوردستان و ڕاگوێزانەوە تا کیمیابارانی هەڵەبجە و ئەنفال و کۆڕەو. ئەو لەو گەشتەیدا ڕاستگۆیانە باس لە عەرەباندن و ژمارەی قوربانییەکانی کورد و تاوانەکانی عەلی کیمیکاڵ دەکات. یۆسا لەو سەفەرەیدا سەرێک لە سلێمانی دەدات و وەسفێکی هێندە جوانی دەکات، ڕەنگە چاوی خوێنەری خەڵکی ئەو شارە فرمێسکی تێ بزێت. لە باسی جلوەبەرگی پێشمەرگەدا دەڵێت: تۆ بڵێیت ئەو جەنگاوەرانە، ئیلهامی دیزاینی پۆشاکەکانیان لە پۆڕترێتەکانی ڕامبرانت دزیبێت؟ لە بارەی سلێمانییەوە دەنووسێت: شارێکە جوان، کیژان بە شەقامە خاوێنەکانیدا، کە ئەملاو ئەولایان بە درەخت تەنراوە، بە پۆشاکی خۆرئاواییەوە پیاسە دەکە درۆیه‌کی پیرۆز...

قسەی نەستەق (گزین‌گفتۀ